عنوان کامل پایان نامه :
مقایسه تطبیقی بزه جاسوسی در حقوق کیفری ایران و فرانسه
تحولات تاریخی جرم جاسوسی
آن چه امروزه، تحت عنوان جاسوسی مورد بحث قرار می گیرد و به عنوان جرایم سیاسی شناخته شده است ، سابقه بسیار طولانی در تاریخ دارد، در عین حال از نظر تاریخی شاید نتوانیم مبدا مشخص و روشنی برای پیدایش جرایمی از قبیل جاسوسی و خیانت به کشور بیابیم . با این همه ، از زمانی که بشر به اقتضای طبع مدنی خویش ، زندگی اجتماعی را تشکیل داد، تصادمات بین افراد و هیئت حاکمه به وجود آمد و جرایم خیانت و جاسوسی پدیدار شد و در ازمنه مختلف با توجه به اوضاع و احوال و مقتضیات سیاسی و اجتماعی به گونه ای ظهور و بروز پیدا کرد .
از آن جا که تحقق جرم نیاز به موضوع دارد و بدون موضوع در هر جرمی تحقق آن بی مورد است و موضوع تحقق جرم جاسوسی و خیانت به کشور حاکمیت و دولت یک کشور است ، بنابراین می توان گفت از زمانی که دولت ها ، هر چند در شکل بسیار ابتدایی و ساده خود به وجود آمدند و بر اثر مرز بندی و حدود و ثغور ، کشور ها پا به عرصه وجود گذاشتند ، ارتکاب جرایمی از قبیل جاسوسی و خیانت به کشور نیز قابل تصور است .حقوق دانان در بحث تاریخچه جرایم و مجازات ها ، تقسیمات متفاوتی ارائه نموده اند. عده ای تاریخ تحولات کیفری را به دوره های جنگ های خصوصی، دادگستری خصوصی و دادگستری عمومی و دوره معاصر تقسیم کرده اند.[۱]
به هر حال از زمانی که ساده ترین تشکیلات اجتماعی، نظیر قبیله به وجود آمد ، به طور طبیعی این فرض وجود داشت که گروهی عهده دار اداره زندگی جمعی شدند و بر اساس قدرتی که کسب می کنند، حکمران دیگران باشند و کسانی را که در جهت تزلزل قدرت آنان بر می آیند مجازات می نمایند. پس از دوران ابتدایی به تدریج بر اثر تکامل بنیادهای اجتماعی، دولت و قدرت حاکمه شکل گرفت. دولت ها حقوقی را برای شهروندان ، و رعایای خویش وضع کردند و مردم موظف به رعایت وفاداری و اظهار صداقت و امانت در مقابل کشور و هیئت حاکمه بودند و در صورتی که این حقوق، مورد تعرض قرار می گرفت عمل مرتکبین، جرم و مستوجب کیفر بود.
در دوران های ابتدایی زندگی بشر ، شیوه برخورد با جاسوسان و خائنان به خوبی معلوم نیست ولی به طور کلی می توان گفت: با ظهور دولت، اصول و نظامات و مقررات اجتماعی به وجود آمد و دولت که حافظ نظم عمومی و سیاسی به شمار می آمد، زمانی قادر به ادامه حیات و حفظ کشور بود که بتواند در مقابل جرایمی که بر ضدش انجام می شود ، واکنش مناسب نشان دهد.
بدیهی است دولت با هر مبنای فکری ، جهت برقراری نظم ، ضرورت دارد و هرج و مرج به ضرورت عقل و فطرت مطرود است و در سایه اقتدار دولت و برقراری نظم ، تمدن شکل میگیرد و آسایش و امنیت رخ می نماید .
در حقیقت ، تمدن همان نظم اجتماعی است که خلاقیت و ابداع در سایه آن امکان پذیر است و در مقابل ناامنی و هرج و مرج موجب نابودی تمام مظاهر زندگی انسانی است که جامعه را به سوی نابودی سوق می دهد .
بنابراین ، زمان دقیق تشکیل دولت و کشور و تحقق جرایم جاسوسی و خیانت در تاریخ به خوبی معلوم نیست . در کتاب « جاسوسی و ضد جاسوسی » درباره به وجود آمدن جاسوسی در تاریخ ، چنین آمده است :
جاسوسی به همراه پنهان کاری هستی یافته ، به عبارت دیگر به همراه نوع بشر انسان های اولیه که در کمین شکار می نشستند پنهان کاری می کرده اند ، درست مثل حکومت هایی که از تکنولوژی پیشرفته خود حفاظت می کنند و یا تسلیحات خود را مخفی می دارند و هر بار که یک گروه یا یک ملت سدی از اسرار به دور خود می کشد دیگر گروه ها و دیگر ملت ها بعضی به قصد سلطه جویی و غالبا به منظور دفاع می کوشند در آن رخنه ای ایجاد کنند متون بسیاری بر باستانی بودن فعالیت های جاسوسی مهر تایید نهاده اند .
تورات ، داستان روسای قبایلی را که موسی برای شناسایی سرزمین کنعان فرستاده برای ما حکایت می کند و از ماموران یوشع در شهر اریحا و بسیاری جاسوسان کمتر شناخته شده دیگر در لابه لای اوراق این کتاب مقدس نام برده شده است.
هردوت شرح مفصلی در مورد ترفندهای زوبیر ، این که چگونه توانست بایترنگ دروازه ی بابل را به روی داریوش بگشاید نوشته است . کتیبه های معبدالقصدر و آبیدوس می گویند چگونه هرتمس سوم به مدد جاسوسان خود توانست نبرد مجدّو ( استحکامات باستانی واقع در اسرائیل کنونی) را به پیروزی به پایان برد. مورخین رومی نحوه استفاده اینبال شیبیون ( سردار رومی ۲۳۵ – ۱۸۳ قبل از میلاد ) افریقایی و سزار را از تکنیک های اطلاعاتی برملا کرده اند .در قرون وسطی ، فیلیپ اوگوست ، فیلیپ لوبل و لوئی یازدهم فوجی از جاسوسان را تربیت می کردند در حالی که مغول ها نخستین سرویس های اطلاعات واقعی را ایجاد می کردند .[۲]
به هر حال در این گفتار تحولات تاریخی جرم جاسوسی در تاریخ ایران و تمدن اخیر اروپا مورد بررسی قرار می گیرد
[۱] . پرویز صانعی، حقوق جزای عمومی،ج۱، کتابخانه گنج دانش، چاپ ششم، تهران، ۱۳۷۴، ص۴۵
[۲] . ژان پبرآلم ، جاسوسی و ضد جاسوسی ،ترجمه ابوالحسن سرو مقدم ، ]بی جا[ و ]بی نا[ و ]بی تا[، ص۸ و۹
سوالات یا اهداف پایان نامه :
- تفاوت های جاسوسی در حقوق ایران و فرانسه در قبال رکن مادی جاسوسی کدام است؟
- در زمینه رکن روانی جاسوسی، تفاوت حقوق ایران و فرانسه کدام است؟
پایان نامه درباره دفع آفات